Extrasolarne planete

Do prije desetak godina je to bila naučna fantastika,postojanje exo planeta,planeta izvan Sunčevog sustava je bila u najmanju ruka egzotična idea za večinu ljudi.Kada je otkrivena prva exo planeta večina naučnika nije vjerovala u to i vijesti su primane sa skepsom i nevjericom.Prva detekcija exo planeta je se desila u 1992-oj godini oko pulsara PSR B1257+12 (tek 2007 godine je potvrđen pronalazak tih planeta) prvi potvrđen exoplanet datiramo u 1995-u godinu oko zvijezde 51 Pegasi od tada pa do 14.Aprila 2012.Godine otkriveno je 763 exo planete tj planete van našeg Sunčevog sistema.Navedene planete se nalaze u 611 planetarna sistema i 101 višeplanetarnih sistema.Večina tih planeta su masivni gani đinovi veči i od Jupitera.Razlog za to je što se one lakše mogu otkriti sadašnjim sistemom detekcije.U zadnje vrijeme počeli smo otkrivati i stjenovite planete slične zemlji poslednja takva planeta i prva manja od Zemlja koja je otkrivena sistemom tranzicije je planeta imenovana Kepler-20 e i kruži oko zvijezde Kepler-20,zvijezde slične našem suncu.Na žalost ova planeta se ne nalazi u takozvanoj zoni zlatokose (zoni pogodnoj za život sličan zemaljskom) nešto je bliže dakle i topliji od Zemlje.Prva otkriuvena planeta koja se nalazi u zoni Zlatokose je planeta Kepler 22b koja je dva i pol puta veča od Zemlje te je nazvana i Super zemlja.

Kepler-22 Zvjezdani sistem

  

Ta planeta je prema tvrdnjama naučnika u tzv zoni Zlatokose ili nastanjivoj zoni.Ove godine je otkrivena još jedna planet, nazvan GJ 667Cc on je oko4,5 puta veči od zemlje kruži oko zvijezde GJ 667C nalazi se u sazviježđu Škorpiona i nalazi se u samom središtu zone nastanjivosti da i "samo"je 22 svjetlosne godine udaljen od Sunca.NASA procjenjuje da ćemo u roku od dvije godine imati siguran pronalazak nastanjive planete.Na osnovu zadnjih istraživanja procjena je da samo u našoj galaksiji postoji oko 100 biliona planeta,ko zna koliko ćemo ih još otkriti sa novim tehnologijama.Da dodam samo da su otkrivene i prve exogalačtičke oplanete,tj planete izvan naše galaksije.

EChO – the Exoplanet Characterisation Observatory

Projekat University College London u kojem se planira lansiranje teleskopa koji bi bio zadužen za promatranje exoplaneta koji se nalaze u nastanjivoj zoni te istraživanje njihovih atmosfera u potrazi za znakovima ozona ,ugljen dioksida i sličnim plinovima tzv markerima života.
Posmatranja koja se sada vrše zasnivaju se na promjenama u spektru svjetlosti zvijezda koja prolaskom kroz atmosferu u dodiru sa različitim molekulama daje različite rezultate tj zavisno od pojedinih molekula gube dio spektra.Na taj način se može istraćiti sastav atmosfere exoplaneta.Misija planira lansirati 1,2 metarski teleskop oko 2020 godine.



Zona Zlatokose.
Svi znamo priču o Zlatokosoj i medvjedićima o tanjuru supe koji je previše hladan previše vruč i tanjuru supe koji na pravoj temperaturi.Zona nastanjivosti u kojoj se nalazi i naša Zemlja je dobila naziv baš po tome zona Zlatokose.Sada barem znamo da su i astronomi čitali bajke.

Metode detekcije planeta

Evo nekih od metoda detekcije exoplaneta.

Metoda radijalne brzine

Metoda se zasniva na činjenici da ako masivna planeta rotira oko zvezde, zvijezda i planeta se okreću oko zajedničkog centra mase, tj. zvijezda rotira oko tog centra mase pa se malo približava, a malo udaljava od nas, pa se mjereni spektar zbog Doplerovog efekta (plavi i crveni pomak) te zvijezde periodično mijenja.

Metoda tranzita

Ova metoda se zasniva na promjeni sjaja zvezde kada planeta prolazi između posmatrača i zvijezde.Kada planeta prolazi između nas i svoje matične zvijezde sjaj zvijezde je manji.

Direktno snimanje

Ovo je jedina metoda koja omogućava direktno detektovanje elektromagnetnog zračenja koje dolazi od planete izvan Sunčevog sistema. U vidljivom djelu spektra zvijezda je mnogo sjajnija od planete, tako da je elektromagnetno zračenje koje dolazi sa planete preplavljeno zračenjem zvijezde. U infracrvenom djelu spektra taj odnos intenziteta zračenja je značajno manji, tako da je moguće izdvojiti zračenje planete.

Vaša potraga za exoplanetom

Projekat "Citizen Science" omogučava i vama da učestvujete u potrazi za exoplanetom.Dovoljno je da imate kompjuter ,pristup internetu i malo vremena koje ste spremni da odvojite za pregled podataka sa teleskopa Kepler.Dovoljno je da odete na ovu adresu Planet Hunters prijavite se dovoljno je imati emejl i proizvoljno možete ostaviti ime i prezime tako da možete pokupiti dio slave ukoliko pronađete novu Zemlju.Nakon registracije ,može i bez nje ali dobijate "bolje"zvijezde za pregled ukoliko ste registrovani,dakle nakon registracije sve što trebate raditi je pregledati podatke prikupljene od Keplera ,podaci su vizuelno jasni i anomalije koje bi mogle značiti novu planetu se mogu uočiti golim okom.

Lov na planete

 Sretno u potrazi lovci na planete.Keplerovo područje opažanja je dio sazviježđa Labud i Lira, s preko 150.000 pojedinačnih zvijezda.

Ja sam se danas registrovao i pregledao sam negdje oko 60 zvijezda."Pronašao" sam i označio i jednu anomaliju na zvijezdi SPH10048968 ,tako ako bude kakvih rezultata uskoro javim vam :) .